Żerkowsko-Czeszewski Park Krajobrazowy  powstał na mocy wspólnego Rozporządzenia Nr 1/94 Wojewody Kaliskiego i Wojewody Poznańskiego z dnia 17 października 1994 roku. Aktualne akty prawne dotyczące parku to Uchwała nr XXXVII/730/13 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 30 września 2013 roku w sprawie utworzenia Żerkowsko-Czeszewskiego Parku Krajobrazowego oraz Uchwała nr XXIX/754/17 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 27 marca 2017 r. zmieniająca uchwałę w sprawie utworzenia Żerkowsko-Czeszewskiego Parku Krajobrazowego. Park obejmuje obszar o powierzchni 15 794,84 ha.

Park ten powstał w celu ochrony niepowtarzalnych walorów przyrodniczo krajobrazowych, takich jak: unikalna rzeźba terenu, bogate i ciekawe zbiorowiska roślin, występowanie rzadkich i chronionych gatunków zwierząt i roślin; bogata struktura wodonośna pradoliny Warty oraz wartości kulturowe (Śmiełów, Żerków, Miłosław), obiekty prehistoryczne (cmentarzyska, grodziska), uzdrowiskowe i turystyczno-krajoznawcze. Teren Parku leży w dorzeczu Warty i jej dopływów: Miłosławki i Lutyni. Rzeki te na warciańskiej terasie zalewowej utworzyły liczne starorzecza, które pełnić ważne funkcje w okresie przelotów i zimowania ptaków. Tylko w strefie zalewowej Warty stwierdzono występowanie około 680 gatunków roślin, w tym 33 to gatunki chronione. Pradolina Warciańsko-Odrzańska dzieli Park na dwie części: północna o charakterze rolniczo-leśnym oraz południowa o mozaikowym krajobrazie, w której przemiennie występują ekosystemy leśne, polne, łąkowe, torfowiskowe, wodne i osady wiejskie z przewagą krajobrazu rolniczego. Urozmaicona rzeźba powierzchni jest wynikiem działalności lodowca z okresu zlodowacenia bałtyckiego, stadiału leszczyńskiego. W południowej części Parku przeważają wśród lasów monokultury sosnowe, wprowadzone na uboższych siedliskach. Natomiast leżące bardziej na północ Lasy Czeszewskie należą do najcenniejszych obszarów leśnych Wielkopolski. Do najbardziej reprezentatywnych zbiorowisk leśnych zalicza się łęgi i grądy, które porastają terasę zalewową i środkową doliny Warty i Lutyni i mają charakter zbliżony do naturalnego.

Lasy te powstały w wyniku sukcesji wywołanej stopniowym obniżaniem się poziomu Warty i w konsekwencji zmniejszaniem się częstotliwości, zasięgu i długotrwałości zalewów. W obniżeniach dolinnych występują rozległe obszary zbiorowisk łąkowych. Znaczącym elementem rzeźby terenu jest wyniosły pagór morenowy Wał Żerkowski, o bardzo dużym urozmaiceniu rzeźby, z kulminacjami Łysej Góry (161 m n.p.m.) i Góry Żerkowskiej (155 m n.p.m.). Liczne rozcięcia erozyjne, parowy, silne nachylenie krawędzi oraz wysokości bezwzględne (dochodzące do 90 m różnic poziomów) nadają tej części Parku szczególnego uroku. Kolejną formą rzeźby terenu jest Pradolina Żerkowska, otaczająca od południa, wschodu i północy Wał Żerkowski. Jej dnem płynie Lubieszka, lewobrzeżny dopływ Lutyni.

W południowej części Parku przeważają wśród lasów monokultury sosnowe, wprowadzone na uboższych siedliskach, natomiast leżące bardziej na północ Lasy Żerkowsko-Czeszewskie należąca do najcenniejszych obszarów leśnych Wielkopolski. Do najbardziej reprezentatywnych zbiorowisk leśnych zalicza się łęgi i grądy. Porastają one terasy doliny Warty i mają charakter zbliżony do naturalnego. Stwierdzono tu występowanie około 800 gatunków roślin naczyniowych, w tym 20 gatunków chronionych - głównie są to storczyki. Do najcenniejszych elementów flory zaliczyć trzeba czarcikęs kluka Succisella inflexa, goryczkę wąskolistną Gentiana pneumonanthe, fiołka mokradłowego Viola persicifolia, nasięźrzał pospolity Ophioglossum vulgatum i pszeniec grzebieniasty Melampyrum cristatum

Wśród 118 gatunków mchów i wątrobowców 20 to taksony zagrożone lub chronione.

Na terenie Żerkowsko-Czeszewskiego PK stwierdzono obecność 153 lęgowych gatunków ptaków oraz 39 gatunków nie gniazdujących. Na uwagę zasługują zwłaszcza lęgowe: perkoz rdzawoszyi, kormoran, bąk, czapla siwa, okresowo gniazdujące: hełmiatka, błotniak stawowy oraz żuraw. Na terenie Parku znajduje się drugie co do wielkości w Wielkopolsce skupisko par lęgowych dzięcioła średniego (przynajmniej 110 par).

Na terenie Parku znajduje się drugie co do wielkości w Wielkopolsce skupisko par lęgowych dzięcioła średniego. Gniazdują tu ptaki związane z najstarszymi drzewostanami liściastymi: bielik, kania ruda i czarna, bocian czarny oraz rzadkie w Wielkopolsce: trzmielojad, kobuz, siniak, zniczek, muchołówka mała.

Żerkowsko-Czeszewski PK to także interesujący obszar pod względem entomologicznym. Liczba gatunków z grupy chrząszczy (kozioróg dębosz, jelonek rogacz, łucznik, biegacz skórzasty) stawia ten obszar w pierwszej dziesiątce najzasobniejszych w te gatunki obiektów małopowierzchniowych w Polsce.

Obok walorów przyrodniczych Park posiada wiele wartościowych obiektów historycznych. Znajdowane tu obiekty prehistoryczne (cmentarzyska, grodziska) świadczą o bogatej historii tych ziem. O atrakcyjności terenu świadczy również obecność wielu cennych zabytków architektury. W granicach  Żerkowsko-Czeszewskiego PK znajduje się 6444,82 ha gruntów Nadleśnictwa Jarocin, w tym na terenie obrębu Czeszewo – 5530,74 ha oraz na terenie obrębu Klęka – 914,08 ha.