Palenie drewna w piecu, czy kominku jest sztuką, która nie tylko zapewnia ciepło, ale również wpływa na efektywność energetyczną, ochronę środowiska i długowieczność samego urządzenia grzewczego. Choć dla wielu osób wydaje się to proste, istnieje kilka kluczowych aspektów, które warto wziąć pod uwagę, aby proces palenia drewna przebiegał optymalnie. 

Zdjęcie przedstawia siekierę i fragmenty połupanego drewna Fot. pixabay

Jak poprawnie rozpalać drewno w piecu i kominku?

Rozpalanie drewna jest kluczowe dla uzyskania efektywnego i długotrwałego ogrzewania. Oto kilka kroków, które należy wykonać, aby prawidłowo rozpalić ogień:

- Wybór drewna - wybieraj drewno o odpowiedniej wilgotności (najlepiej o wilgotności poniżej 20%). Zbyt wilgotne drewno będzie spalać się słabo, wydzielając przy tym dużo dymu i zanieczyszczając komin, a także zmniejszając efektywność spalania.

- Ułożenie drewna - na początku warto zastosować metodę „piramidy” lub „wieży”, czyli układanie małych kawałków drewna w kształcie stożka, co ułatwia szybkie i równomierne rozpalanie. Możesz również spróbować metody „drzewka”, w której drewno układa się w kształt "drzewa", co zapewnia dobrą wentylację i umożliwia szybkie rozpalanie.

Zdjęcie przedstawia regularny na przemian ułożony stos drewna kominkowego Fot. pixabay

- Podpałka, papier czy coś innego? - zamiast tradycyjnego papieru czy chemicznych podpałek, warto sięgnąć po ekologiczne alternatywy. Świetnym wyborem jest tzw. "smolak", czyli naturalne podpałki wykonane z lepkiego mocno żywicznego drewna iglastego, które jest łatwe do zapalenia i wydziela dużą ilość ciepła. Smolak można również wykonać samodzielnie, przygotowując drewno drobne i wysuszone, a następnie pokrywając je naturalną żywicą, co zwiększa jego właściwości zapalne.

Zdjęcie przedstawia palące się drewno w tradycyjnym kominku Fot. pixabay

- Otwieranie dopływu powietrza. Aby uzyskać optymalne warunki do rozpalania, upewnij się, że piec ma pełen dostęp do powietrza. Większość nowoczesnych pieców ma system regulacji dopływu powietrza, który pozwala na dostosowanie intensywności spalania i efektywne wykorzystanie wytwarzanej energii.

Nowa technika: odgórne rozpalanie drewna

Jedną z najskuteczniejszych metod rozpalania drewna jest tzw. technika odgórnego rozpalania, która staje się coraz bardziej popularna wśród właścicieli pieców i kominków. Polega ona na ułożeniu dużych kawałków drewna na dnie pieca, a następnie umieszczeniu mniejszych kawałków i podpałki na górze. Dlaczego odgórne rozpalanie jest najlepsze? o tym w kilku punktach:

- Lepsze spalanie. W technice odgórnego rozpalania ogień rozpala się od góry, a nie od dołu, co sprawia, że drewno spala się bardziej równomiernie  wolniej. Ciepło, które wydobywa się z palącej się warstwy, rozgrzewa kolejne warstwy drewna w dół, co powoduje, że proces spalania przebiega bardziej płynnie i efektywnie.

- Mniej dymu. Ogień rozpoczynający się na górze nie wydziela dużej ilości dymu, ponieważ wszystkie gazy i dym powstające podczas spalania są stopniowo wchłaniane przez rozgrzewające się drewno. To oznacza, że mniej dymu dostaje się do komina i na zewnątrz, co jest korzystne zarówno dla środowiska, jak i dla samego pieca.

Zdjęcie przedstawia szary dym wydostający się z komina na tle budynku wieczorem Fot. pixabay

- Dłuższe i bardziej równomierne spalanie. Drewno w piecu odgórnie rozpalanym spala się dłużej, a ogień utrzymuje stałą temperaturę przez dłuższy czas. W ten sposób można uzyskać bardziej efektywne i długotrwałe ogrzewanie, co zmniejsza potrzebę dokładania kolejnych kawałków drewna.

- Łatwość użytkowania. Rozpalenie ognia od góry jest stosunkowo łatwe, a piec nie wymaga częstego nadzoru, co jest szczególnie ważne dla osób, które chcą uniknąć ciągłego kontrolowania intensywności spalania. Takie działanie zwiększa komfort i ergonomikę samego palenia.

Zdjęcie przedstawia połupane w kawałki drewno twarde ułożone na stosie Fot. pixabay

Jakie drewno jest najlepsze do palenia?

Wybór odpowiedniego drewna jest kluczowy dla efektywności pieca i jakości spalania. Oto kilka wskazówek dotyczących najlepszego drewna do palenia. Twardość samego drewna i odpowiedni wybór gatunku. Do najlepszych gatunków drewna opałowego należą dąb, buk, grab, jesion i brzoza. Drewno twarde ma wysoką gęstość, co oznacza, że pali się dłużej i zapewnia więcej ciepła. Jednak pali się wolniej niż drewno miękkie. Drewno miękkie tj. sosnowe, świerkowe czy jodłowe spala się szybciej i generuje mniej ciepła niż drewno twarde, ale jest łatwiejsze do rozpalenia i często stosowane do rozpalania pieca lub kominka.

Echa Leśne Jak palić drewnem dobrze i bez smogu? | Oblicza lasów #10

Porada - często stosuje się mieszane drewno, np. drewno twarde na główne palenie i drewno miękkie do szybkiego rozpalania.

Jakie warunki powinien spełniać, piec? 

Nowoczesne kominki na drewno różnią się od starszych modeli przede wszystkim pod względem efektywności, emisji spalin i technologii. Posiadają szereg cech i spełniają różne normy, które zwiększają ich wydajność oraz przyjazność dla środowiska. Oto kluczowe cechy i normy, na które warto zwrócić uwagę przy wyborze nowoczesnego kominka na drewno:

- Wysoka efektywność energetyczna. Nowoczesne kominki są zaprojektowane tak, aby maksymalizować wydajność spalania drewna. Efektywność energetyczna powyżej 75-80% oznacza, że większość energii zawartej w drewnie jest przekształcana w ciepło, a nie tracona na dym i spaliny. To pozwala na bardziej oszczędne ogrzewanie domu i zmniejsza zużycie drewna.

- Normy emisji spalin. Współczesne kominki muszą spełniać rygorystyczne normy emisji spalin, aby zmniejszać ich wpływ na środowisko. W Unii Europejskiej obowiązuje norma Eco-design, która określa maksymalny poziom emisji zanieczyszczeń do atmosfery. Kominki spełniające normy Eco-design są bardziej ekologiczne, emitują mniej CO2, pyłów (nie więcej niż 40 mg/m³) i innych szkodliwych substancji. 

- Zamknięty system spalania. Nowoczesne kominki często posiadają system zamkniętego spalania, który pozwala na kontrolowanie ilości powietrza dostającego się do komory spalania. To zwiększa efektywność spalania, a jednocześnie minimalizuje straty ciepła. W zamkniętym systemie spalania powietrze potrzebne do procesu spalania jest doprowadzane z zewnątrz, co pozwala na utrzymanie właściwej temperatury w pomieszczeniu i zwiększa bezpieczeństwo jego użytkowników.

- Systemy wtórnego spalania i obecne katalizatory. Niektóre nowoczesne kominki są wyposażone w systemy wtórnego spalania spalin, które polegają na ponownym spalaniu gazów powstałych w wyniku spalania drewna. Dzięki temu zwiększa się efektywność wykorzystania energii i zmniejsza emisja spalin. Inne kominki stosują katalizatory, które przyspieszają reakcje chemiczne w komorze spalania, skutkując czystszym i bardziej efektywnym spalaniem.

- Wydajność cieplna i jego rozprowadzanie. Nowoczesne kominki charakteryzują się wysoką wydajnością cieplną, dzięki czemu potrafią skutecznie ogrzewać duże pomieszczenia i przestrzenie. Wiele z nich jest wyposażonych w systemy rozprowadzania ciepła (np. turbinowe lub systemy konwekcyjne), które umożliwiają równomierne rozprowadzanie gorącego powietrza po całym domu.

Zdjęcie przedstawia osobę z kubkiem wpatrzoną w ogień kominka Fot. pixabay

- Zastosowanie nowoczesnych materiałów. Kominki nowoczesne często są wykonane z materiałów o wysokiej odporności na wysokie temperatury, takich jak żeliwo, stal nierdzewna, czy różne rodzaje ceramiki. Stosowanie tych materiałów zwiększa trwałość urządzenia i jego zdolność do akumulacji ciepła, co pozwala na dłuższe utrzymanie temperatury po wygaszeniu ognia.

- Zastosowanie technologii automatycznego sterowania. Niektóre nowsze kominki wyposażone są w systemy automatycznego sterowania, które regulują dopływ powietrza i proces spalania w zależności od temperatury i warunków w pomieszczeniu. Dzięki temu możliwe jest uzyskanie optymalnej efektywności spalania, oszczędności paliwa i zwiększenia komfortu użytkowania i jego częściową bezobsługowość.

Zdjęcie przedstawia iniwersalny kominek w zabudowie Fot. pixabay

- Bezpieczeństwo i certyfikaty. Nowoczesne kominki są projektowane z myślą o bezpieczeństwie użytkowników. Posiadają różne systemy zabezpieczeń, takie jak drzwiczki z systemem samoczynnego zamykania, zabezpieczenia przed przegrzaniem, czy systemy blokujące otwieranie drzwiczek w czasie pracy. Kominki te powinny mieć również odpowiednie certyfikaty i atesty, takie jak CE czy certyfikaty zgodności z normami EN, które potwierdzają ich bezpieczeństwo i zgodność z normami jakości.

- Estetyka i design. Należy pamiętać o tym, że nowoczesne kominki to także elementy wystroju wnętrz. Projektowane są w taki sposób, aby łączyły funkcjonalność z estetyką, dopasowując się do współczesnych trendów. Mogą być wykonane z różnych materiałów i mieć różne style, od minimalistycznych po bardziej klasyczne. Wiele z nich ma dużą szybę, która umożliwia podziwianie ognia i zwiększa przyjemność z użytkowania.

Zdjęcie przedstawia nowoczesny minimalistyczny wąski kominek na drewno Fot. pixabay

Jeden z najważniejszych parametrów to wilgotność samego drewna – dlaczego jest tak ważna?

Wilgotność drewna jest jednym z najważniejszych aspektów wpływających na efektywność spalania. Drewno o wilgotności powyżej 20% nie tylko spala się gorzej, ale także przyczynia się do powstawania dużej ilości dymu i sadzy, co może prowadzić do zatykania komina oraz zmniejszenia efektywności pieca. Idealna wilgotność drewna do palenia wynosi od 15% do 20%. Takie drewno jest łatwe do zapalenia i spala się efektywnie, wytwarzając dużą ilość ciepła.Pamietajmy o tym by drewno było sezonowane przez co najmniej 1-2 lata przed użyciem, aby osiągnęło odpowiednią wilgotność. Warto je przechowywać w suchym, przewiewnym miejscu, z dala od deszczu i wilgoci.

Zdjęcie przedstawia regularnie ułożone polana drewna, deski oraz pędy na jednej ze ścian budynku Fot. pixabay