Od ponad dwunastu lat pieniędzmi zgromadzonymi na specjalnym rachunku funduszu leśnego, Lasy Państwowe wspierają parki narodowe. W tym czasie łączna kwota dofinansowania ich działań wyniosła aż 514 milionów złotych. Tylko w tym roku z Lasów Państwowych do parków narodowych popłynie ponad 54,2 mln zł.

Parki narodowe to obszary o niepowtarzalnych walorach przyrodniczych i naukowych. W teorii są finansowane z budżetu państwa. - Zdajemy sobie sprawę, że w praktyce środki te często nie wystarczają nawet na pokrycie wynagrodzeń pracowników. Dlatego czujemy się w obowiązku, by wspierać parki narodowe – mówi Witold Koss, dyrektor generalny Lasów Państwowych.

Tylko w 2022 roku kwota dofinansowania parków narodowych przez Lasy Państwowe stanowiła jedną trzecią tego, co otrzymały one z budżetu państwa. Źródła pozabudżetowe stanowią większość przychodów parków narodowych. Poza wsparciem ze środków funduszu leśnego, są to m.in. środki ze sprzedaży biletów wstępu, sprzedaży pozyskanego przez parki drewna, dzierżaw gruntów, z funduszy europejskich czy dotacji z NFOŚiGW.

Liderami w pozyskaniu środków w okresie 2012-2023 były: Kampinoski Park Narodowy (55,8 mln zł), Tatrzański Park Narodowy (23,0 mln zł), Park Narodowy „Gór Stołowych” (27,4 mln zł) oraz Wigierski park Narodowy (27,3 mln zł).

Wsparcie parków narodowych stanowi największy udział wydatków z subkonta funduszu leśnego (w tym roku aż 66 proc.), z którego, zgodnie z ustawą o lasach, finansowane są też m.in.: Bank Danych o Lasach, inwentaryzacja wielkopowierzchniowa lasów, tworzenie uproszczonych planów urządzenia lasów, usuwanie skutków klęsk żywiołowych oraz koszty związane z łowiectwem. Nawet w 2018 roku koszty uprzątania lasów po huraganie stulecia nie pochłonęły tyle, ile wyniosło udzielone wsparcie dla parków narodowych.

Parki narodowe pozyskane z funduszu leśnego środki wydają głównie na działania związane z hodowlą lasu (zbiory nasion, szkółkarstwo, odnowienia i zalesienia oraz pielęgnację lasu), ochroną lasu (ochronę przed owadami, zwierzętami roślinożernymi), ochronę przeciwpożarową, tworzeniem i utrzymaniem infrastruktury turystycznej oraz badania naukowe. Działania wykonywane w parkach narodowych pozwalają kontynuować prace gwarantujące utrzymanie trwałości ekosystemów leśnych oraz utrzymanie różnorodności gatunkowej flory i fauny.

Na subkonto, z którego Lasy Państwowe dofinansowują parki narodowe, trafiają między innymi należności, kary i opłaty związane z wyłączeniem z produkcji gruntów leśnych (czyli trwałymi wylesieniami związanymi np. powstaniem nowych inwestycji) oraz odszkodowania za szkody w lasach wynikające np. z oddziaływania gazów czy pyłów lub za szkody górnicze, geologiczne i w wyniku pożarów. Od wysokości środków zgromadzonych na tym rachunku, zależą też możliwości Lasów Państwowych w zakresie wsparcia finansowego udzielonego parkom narodowym. Należy odnotować, że w ostatnich trzech latach wpływy do niego były mniejsze niż wydatki.