Ptaki, które zostają z nami na zimę

Polska, choć może nie kojarzy się z tropikalnym klimatem, to jest domem dla wielu ptaków, które zdecydowały się na całoroczne życie w naszym kraju. Zimą, kiedy inne gatunki migrują na południe, niektóre ptaki pozostają u nas, potrafiąc przetrwać mroźne miesiące. Warto poznać te wyjątkowe ptaki, które dostosowały się do trudniejszych warunków zimowych i nadal cieszą nasze oczy swoją obecnością przez cały rok. Przyjrzyjmy się, które gatunki pozostają u nas przez cały rok i jakie ciekawe zwyczaje oraz tajemnice skrywają.

Zdjęcie przedstawia sikorkę bogatkę siedzącą na pędzie Fot. pixabay

Sikorka bogatka – mała, ale odważna
Sikorka bogatka (Parus major) to jeden z najczęściej spotykanych ptaków w ogrodach, parkach i lasach w Polsce. Sikorki bogatki potrafią przetrwać zimę, żywiąc się nasionami roślin, owadami, a także resztkami jedzenia pozostawionymi przez ludzi. Są ptakami bardzo odważnymi, umiejącymi zbliżyć się do ludzi i korzystać z karmników. Ciekawostką jest to, że sikorki mają doskonały zmysł orientacji, który pozwala im odnaleźć zapasy jedzenia ukryte w różnych zakamarkach. Zimą, w poszukiwaniu pokarmu, często odwiedzają karmniki, gdzie chętnie wybierają słonecznik i nasiona zbóż.

Zdjęcie przedstawia wróbla siedzącego na oszronionym pędzie Fot. pixabay

Wróbel – zwykły, a jednak wyjątkowy
Wróbel domowy (Passer domesticus) to ptak, który jest obecny w Polsce przez cały rok. Choć kojarzymy go głównie z miastami i wsiami, wróble można spotkać w różnych środowiskach. Zimą, kiedy trudno o naturalne pożywienie, wróble chętnie korzystają z karmników, gdzie jedzą nasiona, a także okruchy chleba. Ciekawostką jest to, że wróble, mimo iż są małymi ptakami, tworzą bardzo silne grupy, które pomagają sobie nawzajem w poszukiwaniu jedzenia. Dzięki swojej zdolności do przystosowywania się do życia w pobliżu ludzi wróble są jednym z nielicznych gatunków, które potrafią przetrwać w miastach również w zimie.

Zdjęcie przedstawia dzięcioła dużego trzymającego w dziobie owady na boku drzewa Fot. pixabay

Dzięcioł duży – mistrz lasów
Dzięcioł duży (Dendrocopos major) to jeden z najbardziej charakterystycznych ptaków w polskich lasach. Wbrew temu, co może się wydawać, dzięcioły nie migrują na zimę. Zamiast tego, pozostają w Polsce przez cały rok, gdzie dzięki swojej zdolności do stukania w drzewa, potrafią zdobyć pokarm nawet w zimie. Zimą dzięcioł żywi się głównie nasionami drzew iglastych oraz owadami, które ukrywają się w korze drzew. Ciekawostką jest to, że dzięcioły mają specjalnie przystosowaną budowę ciała, która pozwala im na długotrwałe i intensywne stukanie w drewno bez ryzyka uszkodzenia mózgu. Ich charakterystyczne „stukanie” to nie tylko sposób na zdobycie pokarmu, ale także sposób na zaznaczenie terytorium.

Zdjęcie przedstawia kowalika kroczącego po pniu głową w dół Fot. pixabay

Kowalik – mistrz wchodzenia do góry nogami
Kowalik (Sitta europaea) to mały ptak, który zamieszkuje lasy, parki i ogrody w Polsce przez cały rok. Jest jednym z niewielu ptaków, które potrafią poruszać się wzdłuż pni drzew nie tylko w górę, ale i w dół – to wyjątkowa umiejętność, która wyróżnia go wśród innych ptaków. Zimą kowalik żywi się głównie nasionami i owadami, które znajdzie w korze drzew. Ciekawostką jest to, że kowaliki są bardzo terytorialne, szczególnie w zimie. Oznaczają swoje terytorium specjalnymi dźwiękami i zapachami, aby odstraszyć inne ptaki od zajmowania ich miejsca.

Zdjęcie przedstawia kawkę siedzącą na drewnianej desce grodzenia Fot. pixabay

Kawka – cichy strażnik miast
Kawka (Corvus monedula) to mały krukowaty, który przez cały rok mieszka w Polsce. Często spotykana w miastach i wsi, kawka z powodzeniem przetrwa zimę, żywiąc się resztkami jedzenia, które znajdzie na wysypiskach, czy w parkach. Ciekawostką jest, że kawki są bardzo inteligentnymi ptakami, umiejącymi rozwiązywać skomplikowane problemy związane z poszukiwaniem pokarmu. Wykorzystują narzędzia, takie jak patyki, do wyciągania jedzenia z trudnodostępnych miejsc. Mimo że są częstymi gośćmi w miastach, kawki potrafią wkomponować się w urbanistyczny krajobraz, gdzie z łatwością znajdą schronienie w budynkach.

Zdjęcie przedstawia ziębę siedzącą na pędzie Fot. pixabay

Zięba – kolorowy gość naszych ogrodów
Zięba (Fringilla coelebs) to ptak, który z powodzeniem zimuje w Polsce. Choć zimą często przebywa w lasach i ogrodach, żerując na nasionach, to jest także częstym gościem karmników. Zięby tworzą duże stada, które pomagają sobie nawzajem w znalezieniu pokarmu. Ciekawostką jest to, że zięby potrafią zmieniać swoje upierzenie w zależności od pory roku – samce w okresie godowym mają intensywniejsze, czerwono-pomarańczowe barwy, natomiast zimą ich upierzenie staje się bardziej stonowane.

Zdjęcie przedstawia sikorkę modrą siedzącą na pędzie Fot. pixabay

Sikorka modra – mistrz kamuflażu w zimowych ogrodach
Ta sikora potocznie zwana modraszką (Cyanistes caeruleus) to mały ptak, który przez cały rok jest obecny w polskich lasach, ogrodach i parkach. Zimą, podobnie jak inne sikorki, korzysta z karmników, gdzie żywi się nasionami, a także owadami, które uda jej się znaleźć w korze drzew. Ciekawostką jest, że sikorki modre mają doskonały zmysł orientacji i pamięci, potrafiąc zapamiętywać miejsca, w których ukrywają zapasy pokarmu na przyszłość. Dzięki swoim jaskrawym barwom (szaroniebieski grzbiet i żółte brzuchy) są łatwe do rozpoznania, ale potrafią się także doskonale kamuflować wśród gałęzi i liści.

Zdjęcie przedstawia czarnogłówkę siedzącą na pędzie obsypanym śniegiem Fot. pixabay

Czarnogłówka – tajemniczy mieszkaniec parków i ogrodów
Czarnogłówka (Regulus regulus) to jeden z najmniejszych ptaków w Polsce, który przebywa w naszym kraju przez cały rok. Zimuje głównie w lasach i parkach, ale często spotyka się go również w ogrodach, gdzie żeruje na owadach i ich jajach, a także na nasionach. Ciekawostką jest to, że czarnogłówki żyją w grupach, co pomaga im przetrwać zimę, gdyż wspólnie szukają pokarmu. Mimo swojej wielkości są bardzo energiczne i potrafią przemieszczać się wśród gałęzi drzew z ogromną prędkością.

Zdjęcie przedstawia g. grzywacza siedzącego na krzewie Fot. pixabay

Gołąb grzywacz – zimowy gość lasów i miast
Gołąb grzywacz (Columba palumbus) jest jednym z nielicznych gatunków gołębi, które zimują w Polsce. W okresie zimowym można go spotkać zarówno w miastach, jak i na terenach wiejskich, gdzie gromadzą się w stadach i szukają pokarmu. Żywią się głównie nasionami drzew, owocami i ziarnami. Ciekawostką jest to, że gołębie grzywacze mają charakterystyczne, wabiące „gruchanie”, które jest wykorzystywane do komunikacji między ptakami. Co więcej, w porównaniu do innych gołębi, grzywacze są większe i mają piękne szare upierzenie z białym wzorem w kształcie pasa na szyi.

Zdjęcie przedstawia kosa siedzącego na jarzębinie w zimowej aurze Fot. pixabay

Kosy, które są ptakami wędrownymi, często zaskakują swoją zdolnością do przystosowywania się do różnych warunków atmosferycznych. W Polsce, większość kosów migruje na południe, aby spędzić zimę w cieplejszym klimacie, jednak niektóre z nich decydują się zostać na zimę w kraju. Istnieje kilka ciekawostek związanych z kosami, które pozostają na zimę. Zmieniają dietę, zamiast owadów, które są ich głównym pokarmem latem, zimą kosy jedzą owoce (np. jabłka) oraz nasiona roślin, które są dostępne w zimowych warunkach. Zimowe kosy mają grubsze i bardziej gęste pióra, które chronią je przed zimnem. Zmieniają także barwę upierzenia, stając się mniej jaskrawe, co pomaga im lepiej kamuflować się wśród śniegu i roślinności. Kiedy zima jest łagodniejsza, kosy mogą przetrwać na terytoriach, które normalnie zostałyby opuszczone. Ich organizm potrafi dostosować się do mniejszych zasobów pokarmowych, co pozwala im przetrwać nawet w mniej sprzyjających warunkach.

Zdjęcie przedstawia pustułkę w locie Fot. pixabay

Pustułka – ptak myśliwy w polskim krajobrazie
Pustułka (Falco tinnunculus) to mały ptak drapieżny, który przez cały rok zamieszkuje Polskę. Jest to jeden z nielicznych ptaków drapieżnych, które przystosowały się do życia w miastach, często można ją spotkać na wysokich budynkach, gdzie czatuje na swoją ofiarę. Pustułki żerują głównie na drobnych gryzoniach i owadach. Ciekawostką jest to, że pustułki potrafią polować w specyficzny sposób, pozostając w powietrzu przez dłuższy czas w tzw. „zawisie”, czyli unosząc się w miejscu przy użyciu szybkich uderzeń skrzydeł, co pozwala im upolować ofiarę na ziemi.

Zdjęcie przedstawiazimorodka siedzącego na pędzie w zimowej aurze Fot. pixabay

Zimorodek – mały, ale niezwykle urokliwy
Zimorodek (Alcedo atthis) to jeden z najbardziej kolorowych ptaków, który przystosował się do zimowania w Polsce. Zimą przebywa głównie nad rzekami i jeziorami, gdzie poluje na małe ryby i bezkręgowce wodne. Ciekawostką jest, że zimorodki mają bardzo dobre zdolności łowieckie – potrafią nurkować z dużej wysokości, by złapać rybę. Ich charakterystyczne, intensywnie niebieskie upierzenie sprawia, że są łatwo rozpoznawalne, a ich obecność w wodach sprawia, że zimowe krajobrazy nabierają magii.

Zdjęcie przedstawia sójkę siedzącą na pędzie w zimowej aurze Fot. pixabay

Sójka – tajemniczy strażnik lasów
Sójka (Garrulus glandarius) to jeden z bardziej charakterystycznych ptaków, które zimują w Polsce. Jest ptakiem, który na stałe zamieszkuje lasy, parki i ogrody, pozostając u nas przez cały rok. Sójki są obecne w Polsce zarówno latem, jak i zimą, gdzie wykorzystują różne źródła pokarmu, takie jak orzechy, nasiona, jagody, a nawet owady i małe kręgowce. Zimą szczególnie ważną częścią ich diety są nasiona drzew leśnych i roślinności krzewiastej. Sójki są wyjątkowo inteligentnymi ptakami. W okresie wiosennym i jesiennym gromadzą zapasy jedzenia, ukrywając orzechy i nasiona w różnych miejscach, aby mieć pokarm w zimie. Ciekawostką jest to, że sójki potrafią zapamiętać, gdzie dokładnie ukryły swoje zapasy, co stanowi dowód na ich wysoką zdolność do rozwiązywania problemów i zapamiętywania szczegółów. Sójki wydają bardzo charakterystyczne, głośne dźwięki, które mogą przypominać krzyki. Warto dodać, że sójki są bardzo terytorialne, zwłaszcza w okresie zimowym, gdy gromadzą się w grupach. Ich „krzyk” pełni funkcję odstraszającą dla innych ptaków i zwierząt.